Door Adam de Witt

Van tijd tot tijd is de vraag gesteld, waarom Abraham met zijn zuster trouwde, terwijl zoiets ten strengste verboden is, of tenminste, waarom zei hij zoiets? Waarom zei Abraham, “zij is de dochter van mijn vader”? Wanneer men een probleemvers heeft, is het niet het vers dat het probleem is, maar de lezing ervan zonder de rest van de tekst er omheen te lezen. Maar men moet ook de cultuur van die tijd begrijpen.

Er zijn hier twee belangrijke problemen met het vers, “zij is de dochter van mijn vader”, namelijk: wat de Bijbel zegt en wat de cultuur zegt. Als we deze zaken zorgvuldig bekijken, zullen we zien dat Abraham nooit met zijn zuster trouwde.

We zullen dus naar beide zaken moeten kijken, maar laten we eerst naar de kwestie van de cultuur kijken. Onze huidige cultuur gebruikt het woord vader als degene bij wie men rechtstreeks verwekt is. Dat was niet altijd zo. Vader betekende gewoon man van wie je afstamde, en dat kunnen een paar generaties vaders zijn waar niet naar gekeken wordt.

Wij in de huidige cultuur willen graag specifieker zijn als het gaat om welke vader wat is in de afstamming, dus we zeggen ‘grootvader’ of ‘overgrootvader’ enzovoort. Dat bestond in het verleden, honderden jaren terug en verder, gewoon niet.

De term “grand-” is in het Engels overgenomen van het Franse gebruik om het Latijnse woord “Magnus” te vertalen in het Franse “grand”. Magnus heeft een gemeenschappelijke wortel met de woorden “mighty” en “magi”, wat in de context duidt op grootsheid of grootheid in leeftijd. Dit werd in het Engels overgenomen in het 13e jaar-honderd. Daarvoor, toen het Engels nog het recht had om “Engels” (Angloish) genoemd te worden, werd “grand” niet gebruikt. In plaats daarvan, en ik citeer: “In het Oudengels werden de voorvoegsels ealde- (oud) en ieldra- (ouder) gebruikt (ealdefæder/-mōdor en ieldrafæder/- mōdor). Een overgrootvader werd een þridda fæder genoemd (de letter ‘þ’ wordt niet meer gebruikt maar het was een vorm van ‘th’ en dus is þriidda thridda of…derde vader), een betovergrootvader een fēowerða fæder (de letter ‘ð’ is ook een vorm van ‘th’ dus fēowerða is Feowertha of… vierde vader)” enzovoort werd gebruikt.

Zo hadden we Elderfather en Eldermother, dan Thirdfather/Thirdmother enzovoort. Elke generatie werd dus gewoon vader genoemd, maar om te benadrukken welke generatie, werd een ‘telwoord’ (derde/vijfde/vijfde enzovoort) toegevoegd. Dat was de Sakson-gewoonte.

Het hele ‘groot’ of ‘groots’ was Latijns in concept. Het latiniseren van onze cultuur maakt deel uit van de culturele vloek vandaar, de Man in Daniël die de voeten van ijzer en klei heeft, symboliek die zinspeelt op de Romeinse invloed helemaal tot aan ons nu. Die zal op een dag worden verpletterd, en de hele Engelse tong samen met onze cultuur (over het geheel genomen) zal “Unbabylonized” en dus “Unlatinized” zijn. Deze invloeden hebben vanuit dat systeem van de Mens, vele verwarringen veroorzaakt…maar dat is dan ook de bijbetekenis van Babylon; verwarring.

Dus teruggaand in de tijd, was Vader een woord dat gebruikt werd voor de mannen die u voorgingen in uw geslacht. De vaders die een schande waren voor de afstamming werden niet eens herinnerd. Vader en het woord zoon, werden gebruikt als termen van afstamming, niet numerieke afstamming. Daarom wordt Jezus de Zoon van David genoemd. Toch is hij dat niet in de redenering van vandaag. Maar in die tijd eerden we de vader die het meest eerbaar was, dus als vaders van een generatie tot laten we zeggen 5 op een rij schurken waren, dan gebruikten we nooit hun namen, maar keken we terug naar de meest eerbare en noemden ons bij zijn naam. De bijbel heeft dus geen ongelijk als er staat, dat Abraham zegt: “zij is de dochter van mijn vader”. De vraag is dan welke vader?

Om dat te begrijpen werd mij het antwoord gegeven door een “broeder” (en zoals je ziet, kan zelfs het woord broeder gebruikt worden om een uitverkoren broeder te betekenen in plaats van een broeder van een bloedverwant).

Deze broeder antwoordde op de vraag “welke vader” door te wijzen op wat er in het boek Jasher staat. En het boek Jasher geeft het antwoord dat Sarah, de vrouw van Abraham, dezelfde ‘oudste vader’ heeft. Dus zoals we hierboven hebben gezien, wordt zij in de Bijbelse cultuur, en de vroege cultuur vóór de latinisering daarvan, geacht van dezelfde vader van Abraham te zijn.

Mijn ‘broer’ stuurde me deze woorden: “We hebben dit onlangs onderzocht, met een hele discussie en onderzoek. Het antwoord is te vinden in het Boek Jasher. Incest was verboden, dus Sarah was NIET Abrahams zuster, noch zijn “halfzuster”.

In feite was zij de zuster van Lot en daarom Abrahams nicht. Daarom waren zij van dezelfde (groot)vader, maar niet van dezelfde (groot)moeder.” HR.

De Bijbel is dus 100% trouw aan de levende gewoonten van die tijd, en trouw aan zichzelf door trouw te zijn aan het handhaven van de Wet. Verdere hints naar het gebruik van welke ouder te eren zien we op verschillende plaatsen in de Bijbel zoals in het geval van Mattheüs 12:48-50 “Hij (Jezus) antwoordde hem: “Wie is mijn moeder, en wie zijn mijn broers?” Wijzend op zijn discipelen, zei hij: “Hier zijn mijn moeder en mijn broers. Want iedereen die de wil van mijn Vader in de hemel doet, is mijn broer en zuster en moeder.” Degene die de wil van God doet, is de geëerde verwant, degene die dat niet doet, wordt niet herinnerd. De Bijbel vertelt ons dat degenen die niet eervol zijn (door Gods wil niet te doen) “worden uitgewist”.

Dit heeft velen doen denken dat Jezus hier wat meedogenloos en hardvochtig was, maar dat is niet zo. In plaats daarvan herinnerde hij de mensen aan wat gebruikelijk was, om altijd te kijken naar degene(n) die het meest geëerd moet(en) worden en hoe men de maatstaf bepaalt voor wat eervol is.

Daarom kunnen wij God onze Vader noemen, want hij is de meest eerbare vader die wij kunnen hebben. Het aantal generaties van andere vaders tussen het moment waarop God ons verwekte en het moment waarop wij nu zijn, is in dit verband irrelevant.

Hierdoor kon Abraham ook zeggen wat hij had gezegd om waar te zijn, maar in dit geval in de Bijbel, liet hij wat hij had gezegd open voor interpretatie zonder oneerlijk te zijn, vandaar wat ik eerder schreef…

“Wanneer men een probleemvers heeft, is het niet het vers dat het probleem is, maar het lezen ervan zonder de rest” maar ook zonder begrip van gebruiken van de cultuur.

Het vers is een deel van een verslag binnen een deel van de geschiedenis. Die geschiedenis is die na de verwoesting van de steden van de vlakten, waar grote schanddaden (perversie) plaatsvonden. Het ligt voor de hand dat wanneer men zulke plaatsen verlaat, men bevreesd is dat andere plaatsen eromheen ook besmet kunnen zijn met hun vunzigheid, en zo vertrok Abraham met een gevoel van vrees voor wat hem daarna te wachten zou staan door de omringende mensen in hun steden en hun landerijen.

We zien dat er vrees was voor een zekere afkeuring, zoals blijkt uit een vers in Genesis hoofdstuk 20. Het loont dus de moeite om terug te gaan naar hoofdstuk 19 om de sfeer van de omgeving en de gebeurtenissen te proeven, en dan verder te gaan met heel hoofdstuk 20, …en niet te vertrouwen op één vers.

Hoofdstuk 20 begint in feite met Abraham die een halve waarheid vertelt. Hij deed dit uit angst voor zijn leven, en ook voor dat van zijn vrouw. Als hij gedood zou worden, dan zou zij voor iedereen vrij spel zijn. Hij wist niet dat Abimelech, koning van Gera, een mate van vrees voor de Heer had… immers, niemand anders die hij in die streek tegenkwam had die vrees. In Genesis 12:10- 13 zei Abraham voor het eerst zoiets om redenen die toen toepasselijk waren.

Hoe dan ook, in vers 11 van hoofdstuk 20 lezen we dat Abraham vrees had voor de mensen uit de streek, niet wetende wat zij geloofden. In vers 2 zien we dus het begin van zijn halve waarheid. Het is de moeite waard om elk vers in het hoofdstuk te lezen. Tegen de tijd dat we bij Abrahams bekentenis aankomen, is hij op een plek waar hij ‘een soort van gelogen’ had, het is bekennen en toch, om zijn gezicht te redden, maakte hij een leugentje om eigen bestwil, de waarheid, maar wel één die opgevat kan worden op een manier die hem goed uitkwam. We kunnen hieruit opmaken dat hij voorzichtig was en geen onnodige schande wilde veroorzaken voor zichzelf en voor de koning (voor het geval de koning niet gelovig was).

Ook zegt de Bijbel niet dat wat Abraham hier zei onwaar was, het zegt alleen dat hij zei wat hij gezegd had, dat is alles. De context kennende dus, en wetende wie Abraham is en hoe hij de Here vreesde (en de gewoonte kennende hoe het woord “vader” gebruikt kan worden) zou hij de wet niet overtreden hebben in deze kwestie van met wie hij zich kon huwen. Hij verborg de volledige waarheid voor de koning door niet te zeggen dat Sara ook zijn vrouw was. In de context was het dus een gezicht reddende bekentenis, en een les voor ons allen dat we soms “diplomatiek” moeten zijn. God kan de harten van mensen lezen, maar wij kunnen dat niet, dus moeten we soms voorzichtig zijn.

Christenen is altijd geleerd om onverbloemd te zijn, maar dat is niet altijd wat de Bijbel leert. Christenen hebben ten onrechte geleerd dat diplomatiek zijn, oneerlijk is, dat is een verkeerde leer geweest. Wij moeten eerlijk zijn tegen vertrouwelingen, niet tegen hen die wij niet vertrouwen in tijden van groot gevaar.

Toen hij later inzag dat Abimelech zo slecht nog niet was, had hij gezegd: “Welnu, zo kon Abraham door de koning als eerlijk worden beschouwd, want de koning werd niet voorgelogen en dus niet beledigd, en Abraham onteerde zijn God niet. Dit had Abimelech ook wat gezichtsbesparing gegeven en hij beloonde Abraham, en ik denk dat men zou kunnen zeggen, dat hij Abrahams wijsheid kon zien in hoe hij met de situatie omging, wat uiteindelijk de wil van God was.