Voedsel of Gruwel — Het Blijvende Onderscheid van God
Wanneer men spreekt over rein en onrein voedsel, denken velen dat dit slechts een oudtestamentisch probleem is dat werd opgelost aan het kruis. Maar de Schrift laat zien dat dit onderscheid geen culturele kwestie was, en ook geen tijdelijke bepaling voor het volk Israël. Integendeel, het onderscheid tussen rein en onrein voedsel is geworteld in Gods eigen natuur: heiligheid, orde en onderscheiding.
Gods wet is een openbaring van Zijn karakter. Wat Hij rein noemt, is rein omdat het in overeenstemming is met Zijn wil en doel. Wat Hij onrein noemt, is onrein omdat het in strijd is met Zijn heiligheid en orde. Dit betekent dat het niet aan de mens is om opnieuw te definiëren wat voedsel is. Alleen datgene wat God rein verklaard heeft, mag als voedsel worden beschouwd.
Leviticus 11:44-45 “Want Ik ben de HEERE, uw God; daarom zult gij uzelf heiligen, en gij zult heilig zijn, want Ik ben heilig; en gij zult uw zielen niet verontreinigen door enig kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt. Want Ik ben de HEERE, die u uit Egypteland heb opgevoerd, om u tot een God te zijn; daarom zult gij heilig zijn, want Ik ben heilig.”
De opdracht tot heiligheid is verbonden aan gehoorzaamheid aan Gods voedselwetten. Het is geen kleine zaak. Het is niet louter een dieetvoorschrift. Het is een daad van aanbidding, van erkenning dat God alleen bepaalt wat goed is.
De moderne kerk heeft dit onderscheid losgelaten. Ze heeft geleerd dat “alles nu rein is,” zonder de context van de Schrift in acht te nemen. Men citeert Paulus, Petrus of Jezus, maar vergeet dat geen van hen ooit zei dat God Zijn normen had veranderd. Wat zij leerden, was dat de gelovige geen gerechtigheid verdient door het eten van rein voedsel, maar dat dit niet betekent dat het onderscheid zelf is afgeschaft.
Gods wetten zijn niet willekeurig. Hij had geen culturele voorkeur voor schapen boven varkens. Hij had een goddelijke reden, gegrond in gezondheid, symboliek en geestelijke discipline. Hij gebruikte voedsel om Zijn volk te onderwijzen over onderscheid — tussen heilig en onheilig, tussen rein en onrein, tussen wat bij Hem hoort en wat niet.
Ezechiël 22:26 “Haar priesters doen Mijn wet geweld aan, en zij ontheiligen Mijn heilige dingen; zij maken geen onderscheid tussen het heilige en het onheilige, en zij leren niet het verschil tussen het onreine en het reine; en zij verbergen hun ogen voor Mijn sabbatten, en Ik word in hun midden ontheiligd.”
Het verlies van onderscheid is een teken van afval. Wanneer priesters — of vandaag: predikanten — het verschil niet meer onderwijzen tussen wat rein en onrein is, dan wordt God ontheiligd. Niet omdat Hij veranderd is, maar omdat Zijn volk Hem niet langer eert door Zijn Woord te gehoorzamen.
Vandaag leven we in een tijd waarin velen liever hun geweten volgen dan Gods geboden. Men zegt: “Ik voel me er goed bij, dus het zal wel oké zijn.” Maar heiligheid wordt niet gemeten aan gevoel, maar aan gehoorzaamheid. Wie God liefheeft, gehoorzaamt Zijn Woord — ook als het gaat om voedsel.
Johannes 14:15 “Indien gij Mij liefhebt, bewaart Mijn geboden.”
Het is tijd dat Gods volk terugkeert naar onderscheiding. Niet om gerechtigheid te verdienen, maar om in liefde en eerbied te wandelen voor Hem die ons riep uit de duisternis tot Zijn wonderbaar licht. Een heilig volk eet heilig voedsel. En dat voedsel is gedefinieerd door God — niet door de cultuur, de kerk of het vlees.
De Onveranderlijke Maatstaf van God
Velen die vandaag het onderscheid tussen rein en onrein voedsel afwijzen, doen dat op basis van het idee dat “alles nu veranderd is sinds Christus.” Men zegt dat de wet is vervuld, en daarom afgeschaft. Maar dat is een misverstaan van het begrip “vervulling.” Jezus zei niet dat Hij kwam om de wet te vernietigen, maar om die tot zijn volle betekenis te brengen.
Mattheüs 5:17-18 “Meent niet, dat Ik gekomen ben om de wet of de profeten te ontbinden; Ik ben niet gekomen om te ontbinden, maar te vervullen. Want voorwaar, Ik zeg u: Totdat de hemel en de aarde voorbijgaan, zal er niet één jota of één tittel van de wet voorbijgaan, totdat alles is geschied.”
De hemel en de aarde bestaan nog. Dat betekent dat Gods wet — inclusief de voedselwetten — nog steeds staat. Vervulling betekent niet afschaffing, maar bevestiging. Christus heeft de wet niet aan de kant geschoven, maar perfect nageleefd, zodat wij in Zijn voetsporen zouden wandelen.
1 Johannes 2:6 “Die zegt in Hem te blijven, moet ook zelf zo wandelen als Hij gewandeld heeft.”
En hoe wandelde Hij? Als een Jood onder de wet, die nooit onrein voedsel at. Niet één keer zien we dat Jezus een gruwel at. En als wij Hem navolgen, waarom zouden wij dan eten wat Hij weigerde? Als Hij onze Meester is, waarom zouden wij dan zeggen dat het nu wél goed is?
Jesaja 66:17 “Zij die zich heiligen en reinigen om achter één in het midden te gaan, die zwijnen-, muizen- en andere gruwelvlees eten, zij zullen tezamen verteerd worden, spreekt de HEERE.”
Deze profetie ziet niet op het verleden, maar op de toekomst. Zelfs bij de wederkomst zal God oordelen over hen die zich heilig noemen, maar Zijn voedselwetten verachten. Dat zou niet kunnen als deze wetten werkelijk waren afgeschaft. God zou dan oordelen op basis van een norm die Hij zogenaamd zelf had opgeheven — een absurde gedachte.
Maleachi 3:6 “Want Ik, de HEERE, ben niet veranderd.”
Gods maatstaf is eeuwig. Zijn Woord is betrouwbaar. Hij verandert niet met de tijd, met de cultuur of met menselijke voorkeuren. Wat Hij eens verklaarde tot gruwel, blijft een gruwel. En wie Hem wil dienen, moet dat doen naar Zijn voorwaarden, niet naar eigen inzicht.
Spreuken 3:5-6 “Vertrouw op de HEERE met uw hele hart, en steun op uw eigen inzicht niet. Ken Hem in al uw wegen, en Hij zal uw paden recht maken.”
Het is tijd dat we ophouden met redeneren rond Gods Woord, en eenvoudigweg leren om het te gehoorzamen. Niet omdat het moet, maar omdat het een eer is om Hem te dienen op Zijn manier. De vraag is niet: “Wat mag ik eten?” maar: “Wat heeft God gezegd?” En als Hij spreekt, zwijgen wij. Als Hij onderscheid maakt, volgen wij dat. Niet uit plicht, maar uit liefde.
De Tafel van de Heere of van de vijanden van God
Wanneer de Schrift spreekt over het eten van wat God verboden heeft, is het meer dan een lichamelijke kwestie. Het is een geestelijke aangelegenheid. Het gaat er niet alleen om wat wij in onze mond stoppen, maar ook om wie wij daarmee gehoorzamen — God of de wereld.
1 Korinthe 10:21 “Gij kunt niet de drinkbeker van de Heere drinken en de drinkbeker der demonen; gij kunt niet deel hebben aan de tafel van de Heere en aan de tafel der demonen.”
Paulus stelt hier een scherp onderscheid. Er zijn twee tafels. De ene is van God, de andere van de vijand. Aan welke tafel wij eten, laat zien wie wij dienen. De context van 1 Korinthe 10 gaat over afgodenoffers, maar het principe is breder: gehoorzaamheid aan God vereist dat wij ons afscheiden van dat wat Hij onrein noemt. Wanneer mensen opzettelijk eten wat God verboden heeft, en dat rechtvaardigen met misbruikte teksten, dan is dat niet slechts een misverstand — het is rebellie.
Jesaja 65:3-4 “Een volk, dat Mij voortdurend tot toorn verwekt in Mijn aangezicht… die in de graven zitten, en in verborgen plaatsen vernachten, die varkensvlees eten, en er is sap van gruwelijke dingen in hun vaten.”
God verbindt het eten van gruwelvlees met afgoderij, ongehoorzaamheid en duisternis. Het is niet slechts een kwestie van spijswetten, maar van aanbidding. Wie eet wat God verafschuwt, zonder berouw, plaatst zichzelf buiten Zijn gunst.
Openbaring 18:4 “En ik hoorde een andere stem uit de hemel, die zei: Gaat uit van haar, Mijn volk, opdat gij geen gemeenschap hebt aan haar zonden, en opdat gij van haar plagen niet ontvangt.”
Mysterie Babylon — het systeem van verwarring en wetteloosheid — heeft Gods volk geleerd dat alles mag, dat Gods wetten zijn afgeschaft, en dat gruwel nu genade is geworden. Maar de roep klinkt nog steeds: “Gaat uit van haar, Mijn volk.” Dat betekent: keer terug naar Gods Woord, Zijn geboden, Zijn onderscheidingen — zelfs in wat u eet.
God roept een volk tot zich dat zich niet alleen met de mond, maar ook met het leven van Hem afzondert. En dat begint met gehoorzaamheid — zelfs aan wat de wereld onbelangrijk noemt. In werkelijkheid is niets in Gods ogen onbelangrijk. Hij die de haren op uw hoofd telt, telt ook wat op uw bord ligt.
Gruwel als Genade Verkopen
Het moderne christendom heeft zich meesterlijk aangepast aan de geest van deze wereld. Onder het mom van “vrijheid in Christus” is wetteloosheid binnengeslopen als een deugd. Predikers verkondigen dat alles geoorloofd is zolang het “met dankzegging” gebeurt, en gebruiken daarvoor brieven van Paulus als excuus om Gods wet naast zich neer te leggen.
1 Timotheüs 4:4-5 “Want alle schepsel Gods is goed, en niets is verwerpelijk, als het met dankzegging genomen wordt; want het wordt geheiligd door het woord van God en door het gebed.”
Deze tekst wordt vaak uit zijn verband gerukt. Paulus sprak hier niet over varkensvlees of garnalen, maar over schepselen die door het Woord van God zijn geheiligd — dat wil zeggen: die als rein zijn aangemerkt in Leviticus. Hij zegt nergens dat God plotseling alles heeft goedgekeurd. Integendeel, het gaat hier over voedsel dat al erkend is als rein, en dat met gebed en dankzegging ontvangen wordt. Het Woord van God bepaalt wat geheiligd is — en dat Woord noemt bepaalde dieren nog steeds een gruwel.
Jesaja 66:17 “Zij die zich heiligen en reinigen om achter één in het midden te gaan, die zwijnen-, muizen- en andere gruwelvlees eten, zij zullen tezamen verteerd worden, spreekt de HEERE.”
Het is niet mogelijk om iets wat God een gruwel noemt, te veranderen in een zegen door er simpelweg voor te bidden. Geen gebed, hoe vroom ook, maakt onrein voedsel rein. God laat Zich niet bespotten. Als Hij iets onrein verklaart, dan is het onrein — zelfs als een priester, dominee of paus het goedkeurt.
Romeinen 3:4 “Doch het zij verre; ja, het zij God waarachtig, maar alle mens leugenachtig; gelijk geschreven is: Opdat Gij gerechtvaardigd wordt in Uw woorden, en overwint wanneer Gij oordeelt.”
De mens kan het Woord van God niet herschrijven. Hij kan het verdraaien, verdunnen of negeren, maar uiteindelijk zal Gods waarheid standhouden. En die waarheid zegt dat Gods wet heilig is, rechtvaardig en goed. Wie haar verwerpt, verwerpt Hem die haar gaf.
Romeinen 7:12 “Zo is dan de wet heilig, en het gebod is heilig en rechtvaardig en goed.”
De ware vrijheid in Christus is geen vrijheid om te zondigen, maar vrijheid om rechtvaardig te leven. Vrijheid om nee te zeggen tegen het vlees, tegen wereldse verlangens, en tegen leerstellingen die Gods waarheid ondermijnen. Het is vrijheid om opnieuw te wandelen in de oude paden — paden van gehoorzaamheid, onderscheiding en eerbied voor het Woord.
Heiligheid op het Bord en in het Hart
Gods oproep tot heiligheid is geen abstract geestelijk ideaal — het is praktisch, tastbaar en zichtbaar. Het raakt elke levenssfeer: hoe we spreken, hoe we handelen, hoe we aanbidden, en ja — ook wat we eten. Want het onderscheid tussen rein en onrein voedsel is niet zomaar een oudtestamentisch gezondheidsadvies. Het is een test van trouw.
Leviticus 11:46-47 “Dit is de wet van het vee, en van het gevogelte, en van alle levende ziel, die zich roert in het water, en van alle ziel, die kruipt op de aarde; opdat men onderscheid make tussen het onreine en het reine, en tussen het dier dat men eten mag, en het dier dat men niet eten mag.”
Door gehoorzaam te zijn aan deze wetten, erkent het volk wie hun God is. Niet de buik is hun meester, maar de HEERE. Niet smaak of gewoonte, maar het Woord van God bepaalt wat goed is.
Romeinen 16:17-18 “En ik bid u, broeders, merkt op degenen, die tweedracht en ergernissen aanrichten tegen de leer, die gij geleerd hebt, en wijkt af van hen. Want dezulken dienen niet onze Heere Jezus Christus, maar hun eigen buik; en door zachtmoedige woorden en zegeningen verleiden zij de harten der eenvoudigen.”
Wie Gods wet aanpast om zijn eetlust of gemakzucht te rechtvaardigen, dient niet Christus — maar zijn eigen buik. En dat is afgoderij in vermomming. Want gehoorzaamheid is aanbidding, en ongehoorzaamheid is verwerping.
De heilige Geest werd niet gegeven om Gods wet te vervangen, maar om die in ons hart te schrijven. Hij herinnert ons aan het onderscheid dat God maakt — en Hij geeft ons kracht om daarin te wandelen.
Ezechiël 44:23 “En zij zullen Mijn volk het onderscheid leren tussen het heilige en het onheilige, en het verschil tussen het onreine en het reine zullen zij hem bekend maken.”
Dit is de taak van iedere ware leraar, prediker en gelovige: onderscheid maken, bekend maken, heilig leven. De wereld mag dat ouderwets noemen. De kerk mag dat wettisch noemen. Maar God noemt het gehoorzaamheid. En gehoorzaamheid is altijd beter dan slachtofferoffers.
1 Samuël 15:22 “Zie, gehoorzamen is beter dan slachtoffer, opmerkzaam zijn dan het vette der rammen.”
Het eten van rein voedsel is geen werk der wet, maar een daad van liefde. Het is zeggen: “Heere, U weet beter. Uw wijsheid is volmaakt. Uw wil is goed.” En dat geldt niet alleen voor wat op het altaar komt, maar ook voor wat op het bord komt.
Een heilig volk eet heilig voedsel — niet om gered te worden, maar omdat zij reeds gered zijn. Niet om iets te verdienen, maar om God te eren. En wie zo wandelt, zal niet alleen gezegend worden in zijn lichaam, maar ook in zijn ziel. Want gehoorzaamheid is de weg van leven.
