Omdat ik vanmorgen al eerder aandacht gaf aan de betekenis van Christus in ons, wil ik nu ook het volgende met jullie delen.
1 Korinthe 6:19 “Of weet gij niet, dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u is, die gij van God hebt, en dat gij niet van uzelf zijt?”
Deze tekst wordt al te graag gebruikt, met name in evangelische en pinksterkerken. Zij beweren hiermee dus dat er letterlijk een geest in ons dwaalt. Wat eigenlijk ook zo grappig is is dat mensen beweren dat wanneer je je hebt bekeerd dat je dan de heilige geest gaat ontvangen. En toch bidden ze elke keer of de heilige geest hen wil leiden. Iets wat al in je zit, daarvoor hoef je toch niet meer te vragen? Deze logica botst heel erg natuurlijk en ook het feit dat heilige geest heel iets anders betekend dan wat mensen gewend zijn geraakt.
Waarom er toch steeds gebeden wordt om de leiding van zo’n geest is pure traditie geworden. Mensen zijn vastgeroest in tradities. Ze zijn gewend geraakt aan hun tradities. Maar je vast houden aan aangeleerde menselijke tradities is eigenlijk hetzelfde als afgoderij. Mensen zijn veel te veel bezig met aangeleerde, kerkelijke tradities. Daardoor zijn er dus ook dwalingen ontstaan.
Nu gaan we even de tekst verder uitdiepen.
Allereerst: de Septuaginta (LXX) is de Griekse vertaling van het Oude Testament, gemaakt in de eeuwen vóór Christus. Paulus grijpt in zijn brieven voortdurend terug op de taal en beelden uit de LXX. Dus om te begrijpen wat hij bedoelt met “uw lichaam is een tempel van de Heilige Geest”, moeten we kijken hoe de Septuaginta woorden als ναός (naos = tempel) en πνε μα ἅγιον (pneuma hagion = heilige geest/adem) gebruikt.
1. Tempel (ναός) in de LXX
In de Septuaginta wordt ναός vrijwel altijd gebruikt om te verwijzen naar de tempel in Jeruzalem, de plaats van Gods aanwezigheid.
1 Koningen 8:10-11 (LXX) “”En het geschiedde, toen de priesters uit het heiligdom gingen, dat de wolk het huis (ναός) des HEREN vervulde. En de priesters konden niet blijven staan om te dienen vanwege de wolk; want de heerlijkheid van de HEER had het huis des HEREN vervuld.””
De tempel wordt dus in de LXX gezien als de woonplaats van Gods heerlijkheid. Wanneer Paulus zegt dat ons lichaam een tempel is, gebruikt hij precies datzelfde beeld.
2. Heilige Geest (πνε μα ἅγιον) in de LXX
In de LXX komt πνε μα ἅγιον enkele keren voor, o.a.:
Psalm 50:13 (51:11 in Hebreeuws)
“Neem Uw Heilige Geest (πνε μά σου τὸ ἅγιον) niet van mij weg.”
Jesaja 63:10-11 “Het volk bedroefde de Heilige Geest van de HEER” (τὸ πνε μα τὸ ἅγιον αὐτο ).
In deze context verwijst “Heilige Geest” niet naar een aparte derde persoon, maar naar Gods adem, leven, aanwezigheid en vooral Zijn kennis en wetten. Want “geest” betekent in de Schrift ook inzicht en wijsheid. Denk aan:
Jeremia 31:33 “Ik zal Mijn wet in hun binnenste leggen, en zal die in hun hart schrijven.”
De Geest is dus niet simpelweg “een kracht,” maar Gods wet en kennis die in ons binnenste wordt gelegd.
3. Paulus’ verbinding
Wanneer Paulus in 1 Korinthe 6:19 zegt dat ons lichaam een tempel is van de Heilige Geest, grijpt hij terug op die LXX-taal:
ναός (tempel) → de plaats van Gods aanwezigheid.
πνε μα ἅγιον (Heilige Geest) → Gods adem, leven, aanwezigheid én Zijn wet en kennis in ons.
Hij past dit tempelbeeld toe op onszelf: zoals de tempel heilig moest blijven omdat Gods wet daar werd voorgelezen en Zijn heerlijkheid daar woonde, zo moeten wij heilig blijven omdat Gods wetten in ons binnenste zijn geschreven.
Tradities of Gods Wet?
De Schrift leert ons dat ons lichaam een tempel van God is. Dat betekent niet dat wij volgestopt zijn met kerkelijke rituelen of oude menselijke gebruiken, maar dat Gods wet en kennis in ons binnenste gelegd zijn.
In de tempel van Jeruzalem werd de wet dagelijks gelezen, en het volk stond te luisteren om Gods woorden te verstaan. Maar wat zien we vandaag? Tradities en menselijke gebruiken hebben meer macht gekregen over het volk dan de eenvoudige en heldere uitleg van Gods Woord.
Wat zegt de Bijbel?
Nehemia 8:3 “En hij las daaruit voor op het plein, dat vóór de Waterpoort is, van de dageraad tot de middag, ten aanschouwen van de mannen en de vrouwen en van wie het verstand had om toe te horen; en de oren van het gehele volk waren gericht op het wetboek.”
Marcus 7:8 “Want gij laat het gebod van God varen, en houdt de overlevering der mensen vast.”
Jeremia 31:33 “Ik zal Mijn wet in hun binnenste leggen, en zal die in hun hart schrijven; en Ik zal hun tot een God zijn, en zij zullen Mij tot een volk zijn.”
De kern
De tempel stond voor reinheid en voor de lezing van de wet. Paulus zegt dat ons lichaam nu die tempel is. Dus de wet hoort in ons hart, niet vervangen door menselijke traditie.
Wie de traditie hoger stelt dan Gods Woord, staat op hetzelfde spoor als de joodse farizeeën: gebonden aan mensenwerk in plaats van aan God.
Romeinen 12:1 “Ik bid u dan, broeders, door de ontfermingen Gods, dat gij uw lichamen stelt tot een levend, heilig, Gode welbehaaglijk offer, dat is uw redelijke godsdienst.”
Paulus grijpt hier terug op beelden die we ook in de Septuaginta (LXX) vinden. In de LXX draait de tempeldienst steeds om offers die heilig, rein en welbehaaglijk voor God moesten zijn. Denk bijvoorbeeld aan:
Leviticus 1:3 (LXX) “Indien zijn offer een brandoffer is van de runderen, een volkomen (τέλειον) mannetje, zonder gebrek, zal hij het brengen tot de deur van de tent der samenkomst, opdat hij welgevallig zij voor het aangezicht van de HEER.”
Paulus past dit beeld nu toe in de dienstbaarheid van God: ons lichaam is niet meer een dierlijk offer dat geslacht wordt, maar een levend offer — heel ons leven toegewijd aan God.
Hier zie je dezelfde lijn als in 1 Korinthe 6:19:
Het lichaam is een tempel.
Het lichaam moet heilig en rein gehouden worden.
Wij behoren onszelf bewust toe te wijden aan God, niet aan de wereld of aan menselijke traditie.
Dit noemt Paulus onze “redelijke godsdienst.” Geen menselijke overleveringen of vormen, maar een leven dat werkelijk gewijd is aan God Zelf — in lijn met hoe de LXX de offers beschrijft: zonder gebrek, heilig en welbehaaglijk voor Hem.
