Voorwoord
“In het begin was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God. Hetzelfde was in het begin bij God. Alle dingen zijn door Hem gemaakt; en zonder Hem is niets gemaakt dat gemaakt is.” Toen kwamen er dieven om het Woord te stelen, die ongemerkt waren binnengeslopen en de genade van God veranderden in een vrijbrief om Zijn wetten te laten vervallen, zodat de zonde zou toenemen.
Dat is nogal een openingszin voor een voorwoord. Of dit nu dicht bij de waarheid ligt of niet, deze studie moet het uitwijzen.
Maar eerst, wie is Adam de Witt? Laat mij (Adam) dat beantwoorden
Mijn ouders zagen als kinderen hun mooie Rotterdam, dat volgens velen cultureel rijker was dan Amsterdam, door bommen worden verwoest en vervolgens in vlammen opgaan. Toen de waanzin voorbij was, waren er nog maar weinig huizen over. Toen mijn ouders trouwden, voelden ze zich gezegend dat ze een kamer hadden gevonden op de zolder van een drie verdiepingen tellend, laat-Victoriaans herenhuis. Er was daarboven geen badkamer, die werd gedeeld en bevond zich op de begane grond. Hoe krap het ook was, ze stichtten een gezin.
Ik denk dat je kunt zeggen dat er in die tijd een ‘cultureel christelijk geloof’ bestond, dat werd overgenomen en als waarheid werd beschouwd. Dit leek mensen in staat te stellen om ondanks de meest traumatische ervaringen weer ‘op te krabbelen’. Hierdoor leek niemand te wachten op betere tijden om een gezin te stichten, geen betere baan of een huis met drie slaapkamers en drie badkamers.
Toen verwelkomde Australië niet alleen migranten uit Groot-Brittannië, maar ook uit Europa en Amerika. Er werden geen grote beloften gedaan, alleen onderdak in voormalige legerkazernes met de kans om een huis te kopen voor een groeiend gezin als men bereid was het nodige werk te verrichten. Na verloop van tijd kochten mijn ouders een vervallen huis in Zuidoost-Queensland en maakten er een thuis van. De stad waar ik geboren ben was prachtig, vol met cultureel rijke, oude koloniale gebouwen waar de tijd geen rol leek te hebben gespeeld. Voordat de hebzuchtige vastgoedmagnaten hun intrede deden, was er niet veel veranderd sinds Queensland een staat was geworden.
Mijn ouders lieten me dopen in de plaatselijke presbyteriaanse kerk, alleen omdat die aan de overkant van de straat lag waar we woonden. Mijn eerste kennismaking met de Bijbel was toen mijn vader vond dat het goed voor me zou zijn om de basis van Gods woord te leren kennen. Elke week ging ik met veel plezier naar de presbyteriaanse zondagsschool aan de overkant van de straat. Toen ik ongeveer 7 was, verhuisde het gezin naar een ander deel van de stad en dat was het einde daarvan.
Op de openbare scholen in Queensland werd elke vrijdagochtend godsdienstonderwijs gegeven. In die tijd waren er alleen katholieken en protestanten. De ochtend begon op het paradeterrein, waar de katholieken naar hun godsdienstles werden gemarcheerd en de protestanten naar een andere les, allemaal in het ritme van de Radetzky-mars die via de luidsprekers werd afgespeeld. Na de godsdienstlessen kwamen de protestanten en katholieken weer bij elkaar voor ‘normaal’ onderwijs. Het marcheren was dus een dagelijkse bezigheid, waarbij de leraren van elke klas in het gelid liepen en “links, links, links rechts links” riepen. In die tijd leek dat volkomen normaal.
Begin jaren zeventig keerde het hele gezin terug naar Nederland, waar ik mijn middelbare schooltijd doorbracht. Toen de examens voorbij waren, vertrok ik vanuit Nederland naar Londen (VK). Mijn ouders dachten dat ik binnen twee weken terug zou zijn. In plaats daarvan bleef ik daar zeven jaar. Vroeger begon je onderaan in een bedrijf, meestal als loopjongen. Langzaam werkte je je omhoog naar betere functies. In mijn geval was dat bij de film- en special effects-afdeling van de Rank Organization. Het meeste werk bestond uit postproductie voor tv-reclames. Later stapte ik over naar de kunstafdeling, waar ik uiteindelijk hoofd van werd.
Toen kwam het midden van de jaren tachtig en het einde van de film was in zicht, omdat videotechnieken steeds beter en goedkoper werden. Dus spaarde ik hard, gaf ik weinig uit aan mezelf en leefde ik als een arme sloeber. Geen tienerleven, alleen maar werken van 9 tot 6 en dan freelancewerk in de avonden en weekenden. Dit alles om te sparen en te sparen, zodat ik op een dag mijn eigen huis zou kunnen kopen. Mijn droom was om niet met schulden of hoge huurlasten te zitten. Het was duidelijk dat ik me in Londen geen huis kon veroorloven en schuldenvrij kon blijven, maar er moest toch een manier zijn. Toen kwam ik een boek tegen met de titel “Handmade Houses”. Daarin stonden creatief gebouwde huizen diep in de bossen van Amerika. Mijn gedachte? Als dit daar kon, dan kon het ook in de bush van Queensland. Dus toen ik vond dat ik genoeg had gespaard, was het tijd om ‘alles achter me te laten’ en terug te gaan naar Australië. Het klonk allemaal als een goed plan, maar het zou niet gemakkelijk worden.
Het was eind 1984 toen ik terug was in Queensland. Het enige redelijke stuk grond dat ik me kon veroorloven zonder al te diep in mijn spaargeld te snijden, lag ver weg in ‘Woop Woop’ (wat ‘ver weg van alles’ betekent). Er was geen elektriciteit, geen riolering en geen water. Het was allemaal zo onwerkelijk, ik ging van Londen met een enorme infrastructuur naar een stuk grond waar nog nooit een spade de grond had gebroken. Het was alsof ik een pionier was. Het eerste wat ik moest aanschaffen was een watertank van 2000 gallon, ongeveer 7570 liter (wat als klein werd beschouwd). Toen begon het bouwwerk. Op dat moment begin je meer behoefte aan God te voelen. Bidden om regen was geen grapje in een droog land. Wonderbaarlijk genoeg kwamen er elke keer, net toen de laatste liters bijna op waren, enorme golvende zwarte wolken aan. Dan kwamen de eerste paar zware druppels, snel gevolgd door een stortbui. Deze was meestal zo hevig dat mijn perceel binnen enkele minuten overspoeld werd door kleine riviertjes. De tank raakte niet alleen gevuld, maar liep zelfs over. Op die momenten kon ik letterlijk buiten in de regen douchen. Hoewel het warm weer was, waren de regendruppels verrassend koud.
Het meeste hout voor de bouw van mijn huis kwam van twee onveilige en onstabiele Iron Bark Gum-bomen die gekapt moesten worden. Niets ging verloren, want deze bomen werden naar de plaatselijke zagerij gebracht, waar ze een grote hoeveelheid bruikbaar hout opleverden. Het bouwen van een huis bleek een zware klus, maar wel de moeite waard. Het zware fysieke werk zonder elektrisch gereedschap en onder een brandende zon werd niet gemakkelijker gemaakt door het harde hout, waardoor elke spijker verbogen werd als je erop sloeg. Ik was niet opgeleid als vakman, laat staan voorbereid op Australisch hardhout. Op een dag kwam een plaatselijke christen genaamd Rudy langs om hallo te zeggen en zag hij mijn worstelingen. Hij leerde me een paar noodzakelijke vaardigheden om met het hardste hout om te gaan dat ik ooit was tegengekomen. Hij was een geschenk uit de hemel.
Om de kost te verdienen, ging ik aan de slag als correspondent voor een lokale krant. Het werk omvatte alles van het interviewen van lokale bewoners tot het maken van advertenties en het bezorgen van de kranten voor alle krantenwinkels in vier graafschappen in dit deel van Zuidoost-Queensland. Soms maakte ik architecturale illustraties voor een aantal bedrijven in Brisbane, dat op meer dan tweeënhalf uur rijden van mijn huis lag. Dit betekende dat ik een paar jaar lang meerdere keren per week in de ‘grote stad’ moest blijven. In Brisbane had ik de kans om kerkdiensten van vele denominaties bij te wonen.
Als ik weer thuis was in de bush, kwam Rudy soms langs om me te vragen mee te doen aan bijbelstudies met een lokale groep ‘bushies’. Mijn studies hielden daar niet op. Na verloop van tijd kwam ik in contact met andere gelovigen en al snel maakte ik deel uit van een nationale bediening. Hun belangrijkste gemeenschap bevond zich zo’n 1550 km ‘noordelijker’, niet ver van Cairns in de tropen.
Elk jaar reed ik met een paar vrienden, die tot dezelfde bediening behoorden, naar jaarlijkse bijbelkampen van een week. Een deel van de rit duurde vijf uur en er was niets anders te zien dan struikgewas. Als het donker werd, moesten we natuurlijk ergens onderweg een plek vinden om te slapen. Dat betekende meestal dat we een afslag moesten zoeken waar we onze slaapzakken konden uitrollen langs een onverharde weg, soms op paden in de suikerrietvelden. Slapen in de open lucht was niet comfortabel, maar op de een of andere manier slaagden we er altijd in om vrolijk en enthousiast het kamp te bereiken.
Andere leden van de gemeenschap kwamen van heinde en verre. Ik was een van de vele gastsprekers uit Australië. Elk jaar was er ook een zeer gerespecteerde gastspreker uit het buitenland, het ene jaar uit het Verenigd Koninkrijk, het andere jaar uit de Verenigde Staten of Nieuw-Zeeland, enzovoort. ‘s Avonds werd er veel gepraat, maar ook ideeën uitgewisseld rond het kampvuur, met veel muggen. Op zo’n kamp werd ik tot ouderling benoemd.
Het beproeven van uw geloof werkt geduld
“Beschouw het als een vreugde, mijn broeders, wanneer u allerlei beproevingen ondergaat, want u weet dat de beproeving van uw geloof standvastigheid voortbrengt. En laat de standvastigheid haar volle effect hebben, opdat u volmaakt en compleet zult zijn en aan niets gebrek zult hebben.” Jakobus 1:2-4
De Bijbel staat vol met verhalen over de ontberingen die mensen die de Heer liefhadden moesten doorstaan. Jozef werd door zijn eigen broers als slaaf verkocht, Jeremia werd in een waterput gegooid en Daniël werd voor de leeuwen gegooid. Hoe belangrijk is het om Romeinen 8:17 niet uit het oog te verliezen: “Als wij kinderen zijn, dan zijn wij ook erfgenamen, erfgenamen van God en mede-erfgenamen van Christus, als wij inderdaad met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden.”
Hoewel het pioniersleven op het eerste gezicht avontuurlijk was, waren er momenten dat het erg eenzaam was. Het was niet gemakkelijk om een geschikte partner te vinden in ‘Woop Woop’. Het zou niet verkeerd zijn om te zeggen dat ik me ondanks mijn geloof wanhopig eenzaam voelde en dat mijn zwakheid altijd aanwezig was. Het zou eerlijk zijn om te zeggen dat ik soms geneigd was om met beide ogen open op zoek te gaan naar een partner, bereidwillig maar blind in mijn zoektocht. Natuurlijk hadden de dames die ik ontmoette en die deel gingen uitmaken van mijn leven ook hun eigen verwachtingen. Hun verwachtingen van mij werden gedreven door factoren die alleen zij kenden. Soms waren die niet goed en meestal begon ik hun verwachtingen in te zien zodra de ‘roze bril’-fase voorbij was. Ik was niet op zoek naar vriendinnen omwille van het vriendinnen hebben, ik wilde en bad om een liefhebbende vrouw om een gezin te stichten. Toen ik dacht dat ik ‘haar’ had gevonden, deed ik er alles aan om die visie te verwezenlijken. Pas later kwam ik erachter dat ze medicijnen nodig had om haar geest stabiel te houden. Toen ze weigerde deze in te nemen, ging het vreselijk mis. Op een dag kwam ik thuis van mijn werk en ontdekte ik dat ze weg was. Later wilde ze een deel van mijn huis opeisen. Ik moest hard werken om geld bij elkaar te krijgen om te kopen wat wettelijk vereist was.
De eenzaamheid sloeg weer toe en ik herinner me dat ik het gevoel had dat ik niet meer wist wat geluk was. Het duurde ongeveer een jaar of twee voordat ik weer iemand ontmoette. Ze was uit Canada gekomen om in Australië te blijven. Plotseling waren we een stel. Het was alsof alle last van het alleen zijn weg was. Plotseling bloeide alles op met deze tweede kans. Eindelijk was er een kans om een gezin te stichten.
Maar het zilveren randje kwam met een donkere wolk. In het begin merkte ik een gedragspatroon op, maar ik zag dat als ‘kinderziektes’. Maar jaar na jaar werden deze steeds agressiever. Elke keer als ze zich verontschuldigde, zei ze dat het kwam door de situatie in Queensland, dat de hele plaats haar parten speelde. In haar gedachten zou Tasmanië beter zijn. Dus werd het huis verkocht en maakten we de lange reis naar het zuiden. Het duurde even, maar uiteindelijk werd het huis dat we hadden ontworpen gebouwd en konden we er intrekken. Alles leek goed te gaan… voor een tijdje. Wat goed begon, veranderde langzaam in dagelijkse terreur. Later vertelde ze me dat ze niets aan haar uitbarstingen kon doen, dat ze de adrenaline voelde stromen en dat ze dat opwindend vond. Ze schreef het allemaal toe aan haar familieachtergrond.
Ik was niet opgevoed om hiermee om te gaan, ik kwam uit een stabiel gezin waar niemand kwaad van elkaar dacht. Haar familie daarentegen was disfunctioneel, met drugs en nog veel meer. Een van haar zussen pleegde op 16-jarige leeftijd zelfmoord. Vanwege haar ‘gebroken verleden’ steunde ik haar keer op keer en was ik altijd bereid om haar vele ongepaste uitbarstingen te vergeven. Er leek geen andere keuze dan te bidden, vol te houden en te doen wat nodig was voor de stabiliteit van de kinderen, die toen vier waren. Maar er zijn dingen in het leven die onherstelbaar kapotgaan. Na verloop van tijd had ze avondwerk gevonden, ze zei dat het babysitten was. Zonder al te veel in detail te treden, bleek het een onbetamelijk ‘beroep’ te zijn dat werd gerund door een lokale motorbende in de stad.
Op een avond had ze een valstrik gezet nadat ze via haar ‘beroep’ een ‘vriendje’ had gevonden. Ze had met haar collega ‘dames van de nacht’ een plan bedacht om mij met behulp van de wet uit mijn huis te laten zetten. Om een lang en vreselijk verhaal kort te maken: na een huwelijk van 15 jaar stond ik op straat, zonder geld, en moest ik hulp zoeken bij een liefdadigheidsinstelling. Ik had voedselbonnen, kleding en benzinebonnen nodig. Van huiseigenaar en vader van vier kinderen was ik vervallen tot slapen in mijn auto. Ze had misbruik gemaakt van een nieuwe wet die aan Tasmaanse mannen was opgelegd. Hiermee had ze me uit mijn eigen huis laten zetten.
Alleen vrouwen konden deze wet activeren en twee politieauto’s stopten en ik werd gearresteerd. Toen ik werd vrijgelaten, was er geen aanklacht. Geen misdaad, maar de politie zei dat ze gewoon hun werk deden. Ja, de wet is de wet, goed, slecht of onverschillig. Daarna mocht ik nooit meer naar huis terugkeren. Die wet werd vele jaren later herzien. Dit kwam te laat voor de vele mannen die daardoor zelfmoord hadden gepleegd, en het was te laat voor mij om mijn gezin en mijn huis terug te krijgen. Het enige wat ik voor mijn kinderen kon doen, was bidden dat mijn hemelse Vader ook zonder mij hun Vader zou zijn. Het probleem was echter dat hun moeder ook God uit het gezin had verwijderd en dat de helft van de kinderen na verloop van tijd afdwaalde naar paden die ik nooit voor mogelijk had gehouden.
In het eerste jaar van dakloosheid, wanneer men dag in dag uit, maand na maand, in een verbijsterde toestand door de straten zwerft, leert men wie oprecht is. Dan leert men wie een recht hart heeft voor God, wie zorgzaam is en bereid is om te helpen. Aan de andere kant van de schaal leer je ook wie je dacht dat oprecht was, maar die uiteindelijk maar al te graag verkeerde oordelen velden, zoals ‘de vrienden van Job’. Onderscheidingsvermogen is een moeilijke les om te leren.
Er ging meer dan een jaar voorbij van ‘hé vriend, heb je een dubbeltje voor me?’, voordat iets me uit mijn dodelijke roes haalde. Terwijl ik doelloos door een park liep, reed er een lijkwagen voorbij met een kist bedekt met bloemen. Ik stond er een tijdje naar te kijken en toen kwam er een gedachte bij me op: ‘morgen is er weer een nieuwe dag voor mij, in tegenstelling tot die arme stakker. Ik leef en ik wil leven’. Dat betekent niet dat alles ineens veel beter werd, maar er was eindelijk een kans om opnieuw na te denken en ik kon dingen verbeteren, want zoals de psalmist schreef: ‘Wacht op de Heer; wees sterk en laat uw hart moed vatten; wacht op de Heer!’ Ik had onbewust gewacht.
Er moest een nieuw leven worden opgebouwd. Dat is een enorm verhaal van strijd en gebed, met dankbaarheid voor elke zegen die op mijn pad kwam. Eenzaamheid was een altijd aanwezig onderdeel van de strijd, die een drijvende kracht werd om iemand anders te vinden. Na verloop van tijd vond ik die iemand en niet lang daarna trouwden we. Het bleek dat mijn beproevingen nog niet voorbij waren, ze waren pas halverwege. Er lijkt een spiraal te zijn: gebroken levens trekken gebroken mensen aan.
Later kwam ik erachter dat ze uit een familie kwam waarvan alle leden bipolair of narcistisch waren, en Tasmanian Mental Heath had haar als laatste gediagnosticeerd. Na een tien jaar durend, zeer grillig leven waarin ik nooit wist wat ik kon verwachten, werd bij haar een agressieve vorm van kanker vastgesteld. Ik werd haar verzorger en alles wat gedaan kon worden, werd gedaan. Maar binnen een jaar was de strijd verloren.
Tegen die tijd was Tasmanië voor mij een plek van bittere herinneringen geworden. Ik was weer alleen, maar met spoken uit het verleden op elke hoek. Alles voelde leeg en tegen die tijd waren mijn kinderen verspreid over het hele land.
“Niet alleen dat, maar we roemen ook in onze lijden, omdat we weten dat lijden volharding voortbrengt; volharding, karakter; en karakter, hoop.” Romeinen 5:3,4. Ik moest een grote verandering doorvoeren en een vriend in Italië bood me de kans om een schone lei te maken, iets totaal anders om de cyclus van het verleden te doorbreken… maar dit was net op het moment dat de Australische regering de meest draconische lockdownwetten oplegde, waardoor het de bijnaam Prison Island kreeg. Ik had net het huis verkocht en de vluchten geboekt en betaald. Ik mocht Australië niet verlaten. Met de hulp van een senator werd een uitzondering gemaakt en kon ik de laatste vlucht uit het land nemen vanaf Brisbane International. De hele luchthaven was donker, behalve de zones waar de weinigen die vertrokken moesten zijn. Er waren geen winkels open, alles was gesloten en somber.
Dit was geen kwestie van weglopen, maar meer een geval van niets om naar terug te keren. Dus bleef ik een jaar bij mijn vriend in Italië. Het was tijd om deze ‘sea change een succes te maken. Sindsdien heb ik mijn leven elders opnieuw opgebouwd met de zegeningen die God mij heeft geschonken.
Bedankt…
Dank aan de velen die het meest om mij gaven tijdens mijn diepste, meest verpletterende tijden, zo velen die afkomstig waren uit kerken van verschillende denominaties, zij bleken gezegende harten te hebben.
Het werd me duidelijk dat sommige van de vriendelijkste en behulpzaamste mensen juist in deze kerken te vinden waren, omdat ze een hart hebben om goed te doen. Daarom wil ik een duidelijk onderscheid maken tussen kerkgangers en de tradities van de instellingen waar ze naartoe gaan. Wat betreft de gemeenschappen waar ik deel van uitmaakte, waren velen ook zorgzaam, maar tot mijn verdriet waren sommigen die mij in betere tijden het meest steunden, maar al te snel geneigd om mijn tegenslagen te zien als een vloek van God. Zelfs vandaag de dag voel ik nog steeds een soort van “hij heeft het verdiend” bij degenen van wie ik dit het minst had verwacht.
Soms ben ik letterlijk gekleed en gevoed door veel kerkgangers en ja, ook door veel ongelovigen.
Ondanks alle kritiek die dit boek zal uiten op traditionele doctrines die al eeuwenlang worden herhaald, mag dit absoluut niet worden gezien als een aanval op de mensen die met een oprecht hart hun leven hebben gewijd aan wat zij geloven dat juist is. Het doel is om het zuurdeeg te vinden en vervolgens, zoals bij al het goede deeg, het vurige woord van God te gebruiken om het zuurdeeg eruit te bakken. Mijn doel is om hun geloof een perspectief te geven vanuit bijbelse lessen over de werkelijkheid, in plaats van wat te vaak wordt opgevat als allegorische lessen en theologische meningen.
Bovendien ben ik er sterk van overtuigd dat zelfs degenen die meer seculier zijn, geneigd kunnen zijn om te geloven in Gods hand in zaken wanneer een realistisch, bijbels bewezen geval voor gebeurtenissen wordt gepresenteerd. Een mening die in religieuze taal is verpakt, werkt voor hen niet. De waarheid, wanneer die goed wordt verteld, spreekt iedereen aan die het goede wil.
Maar de grootste dank gaat uit naar God en zijn Zoon.
“En alles wat u doet met woorden of daden, doe dat in de naam (autoriteit) van de Heer Jezus, en dank God en de Vader door Hem.” Kolossenzen 3:17
“En ik dank Hem die mij daartoe in staat heeft gesteld, Christus Jezus, onze Heer, dat Hij mij standvastig heeft geacht en mij in de bediening heeft gesteld.” 1 Timoteüs 1:12
Waarschuwing voor de lezer.
Soms kan mijn schrijfstijl hard overkomen, omdat ik geen mooie woorden gebruik, en mooie woorden zijn prettig. Maar mooie woorden alleen maken iemand niet sterker in de waarheid. Timotheüs heeft liever dat iemand niet de oren streelt. In plaats daarvan zegt hij ons dat we moeten onderwijzen, zelfs als de tijden daar niet geschikt voor zijn, dat we moeten bestraffen en terechtwijzen, en dat dit de gelovigen sterker maakt. Om Spreuken 27:6 te parafraseren: “Het is beter een klap van een vriend te krijgen dan een kus van een vijand”. Zal iemand, telkens wanneer hij iets leest en zegt: “Au”, nog steeds de andere wang toekeren en verder lezen? Herhaalde oude ‘troostende leringen’ moeten misschien worden getoetst en afgezet tegen bijbelse feiten. Als doctrines juist zijn, zullen ze standhouden, zo niet, dan moeten ze vallen. Voor een beter inzicht moeten we toetsen wat ons keer op keer is verteld. Vanaf het begin had God alleen een plan A. Welnu, er is een plan B, en dat is: plan A volgen.
